Türkiye’de ticaret hayatının kurumsal aktörleri olan anonim şirketler, faaliyet gösterdikleri alan ve büyüklüklerine bağlı olarak birçok hukuki yükümlülüğe tabidir. Bu yükümlülüklerden biri de belli büyüklükteki anonim şirketlerin avukat bulundurma zorunluluğudur.
Şirketlerin büyümesiyle birlikte ortaya çıkan sözleşme yönetimi, dava süreçleri, mevzuat uyumu gibi karmaşık hukuki meselelerin sağlıklı biçimde yürütülmesi, bu zorunluluğun temel gerekçesini oluşturur. Nitekim yasal düzenlemeler, 250.000 TL ve üzeri sermayeye sahip anonim şirketleri, profesyonel hukuki danışmanlık almaya mecbur kılmıştır.
Hukuki dayanak
1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 35/3. maddesi bu konuda açık bir hüküm içermektedir:
“Sermaye şirketlerinden, esas sermaye miktarı 250 bin Türk Lirası veya daha fazla olan anonim şirketler, bir avukatla sürekli danışmanlık hizmeti sözleşmesi yapmak zorundadır.”
Bu hükme göre:
-
Yükümlülük, yalnızca anonim şirketleri kapsar.
-
Şirketin esas sermayesi 250.000 TL veya üzerindeyse, bir şirket avukatı ile sözleşme yapılması zorunludur.
-
Bu sözleşmenin bulunduğu ilin barosuna bildirilmesi de ayrıca gereklidir.
Limited şirketler veya şahıs işletmeleri bu kapsama girmemektedir.
Avukat bulundurmama halinde ceza ve yaptırımlar
Avukatlık Kanunu m.35/3’e aykırı davranan anonim şirketler hakkında, ilgili baro tarafından yapılan tespitler Cumhuriyet Başsavcılığı’na bildirilir. Sonrasında:
-
Her ay için idari para cezası uygulanır.
-
Cezalar yeniden değerleme oranlarına göre her yıl artırılmaktadır.
-
2024 yılı itibarıyla bu ceza 9.000 TL’nin üzerindedir (TBB duyurularına göre yıllık artışlara dikkat edilmelidir).
Ayrıca uygulamada en çok karşılaşılan hata, şirketin bir avukatla sözleşme yapmış olmasına rağmen bu sözleşmenin baroya bildirilmemesidir. Bu durumda da yükümlülük ihlali sayıldığından idari para cezası uygulanabilmektedir.
Şirket avukatının görev ve sorumlulukları
Bir anonim şirketin avukatı, yalnızca dava takibi yapmakla kalmaz; şirketin tüm hukuki süreçlerinin güvenli biçimde yürütülmesini sağlar. Başlıca görevleri şunlardır:
-
Ticari sözleşmelerin hazırlanması ve revize edilmesi,
-
İcra takiplerinin yürütülmesi ve alacakların tahsili,
-
Dava süreçlerinin takibi (iş hukuku, ticaret hukuku, tüketici uyuşmazlıkları vb.),
-
Mevzuata uygunluk denetimi (KVKK, iş sağlığı güvenliği, vergi düzenlemeleri vb.),
-
Şirket içi idari kararların hukuka uygunluğunun sağlanması.
Bu zorunluluğun amacı, şirketin olası hukuki risklerini önceden öngörmek ve önlemektir. Böylece şirketler, cezai ve hukuki yaptırımlarla karşılaşmadan işlerini sürdürebilir.
Anonim şirketlerin avukatla çalışmasının faydaları
Zorunluluk bir yana, avukatla çalışmak anonim şirketlere birçok açıdan katkı sağlar:
-
Olası dava, ceza ve icra risklerinin en aza indirilmesi,
-
Şirket içi süreçlerin hukuki denetimden geçirilerek kurumsal güvenlik sağlanması,
-
Sözleşmelerin detaylı ve sağlam hazırlanması sayesinde ileride çıkabilecek ihtilafların önlenmesi,
-
Profesyonel temsil sayesinde mahkemeler, icra daireleri ve resmi kurumlarla yürütülen işlemlerin hatasız gerçekleştirilmesi.
Özellikle büyümekte olan şirketlerin bu yükümlülüğü yalnızca “cezadan kaçınma” değil, kurumsal sürdürülebilirlik stratejisi olarak görmeleri gerekir.
Sonuç
Sermayesi 250.000 TL ve üzeri olan anonim şirketler için avukatla çalışma zorunluluğu, yalnızca şekli bir formalite değil; şirketin hukuki koruma mekanizmasıdır. Ne yazık ki birçok anonim şirket, bu yükümlülüğün farkında olmadığı veya önemsemediği için her ay tekrarlayan idari para cezalarıyla karşı karşıya kalmaktadır.
Bu nedenle şirketler, yalnızca ceza almamak için değil, aynı zamanda hukuki süreçlerini sağlıklı ve güvenli şekilde yönetebilmek için ticaret hukuku ve şirketler hukuku alanında uzman bir avukattan danışmanlık almalıdır.
Makale CN Avukatlık Ofisi tarafından hazırlanmıştır.
Anonim şirketinizin yasal yükümlülüklerine uygun şekilde avukat sözleşmesi düzenlenmesi, baroya bildirilmesi ve ticari faaliyetlerinizin hukuki denetimi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
📍 Gazi Güçnar Sk. No:4 D:2 Beşiktaş / İstanbul
🌐 www.cecenhukuk.com
İlk yorum yapan siz olun